Ẩn mình bên bờ sông Trà Bồng, làng gốm Mỹ Thiện mang trong mình câu chuyện hơn 200 năm tồn tại — từ thời chúa Nguyễn đến nay — với sản phẩm gốm men độc đáo, được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Nghệ nhân Đặng Văn Trịnh là người duy nhất còn giữ nghề, trao truyền cảm hứng và văn hóa qua từng tác phẩm đất nung.
1. Lịch sử “ngàn lò đỏ”
-
Nghề gốm Mỹ Thiện hình thành từ đầu thế kỷ XVII khi hai ông Phạm Công Đắc và Nguyễn Công Ất từ Thanh Hóa đến dọc sông Trà Bồng khai lò nung đầu tiên.
-
Xưa kia làng có khoảng 40–30 hộ làm gốm, từng kinh doanh mạnh, đến năm 1933 được Tạp chí Nam Phong ca ngợi.
2. Một nghệ nhân giữ nghề
-
Hiện chỉ còn ông Đặng Văn Trịnh (khoảng 60 tuổi) và vợ là người giữ lửa cuối cùng cho làng nghề.
-
Nghệ nhân Trịnh kể: ông đã học nghề từ nhỏ, tiếp thu công thức đất sét, men nung từ cha ông — dù cuộc sống khó khăn, ông vẫn quyết giữ nghề.
3. Nghệ thuật và kỹ thuật chế tác gốm truyền thống
-
Gốm Mỹ Thiện được sản xuất bằng bàn xoay, đất sét được lọc kỹ để tạo xương gốm chắc. Mỗi sản phẩm đều được tạo hình, khắc họa thủ công cầu kỳ.
-
Men gốm được pha từ đá, vỏ sò, than… nung 2 lần lửa để lên màu tự nhiên, hỏa biến kỳ lạ, có sắc tím, xanh hơi vàng, mỗi sản phẩm có màu riêng biệt.
4. Di sản văn hóa và tầm quan trọng du lịch văn hóa
-
Năm 2025, nghề gốm Mỹ Thiện được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia — là dấu mốc quan trọng trong bảo tồn bất động sản tinh thần.
-
Hiện có các dự án cộng đồng nhằm hồi sinh làng nghề kết hợp du lịch trải nghiệm, học làm gốm, giúp khách thăm quan hiểu, cảm nhận giá trị văn hóa.
-
Nghệ nhân Trịnh bắt đầu sản xuất các lọ mini làm quà lưu niệm, bán cho khách du lịch, quán cà phê – tăng thu nhập và quảng bá văn hóa.
-
Các học sinh đến tham gia trải nghiệm làm gốm, tiếp nối truyền thống nghệ thuật thủ công và tạo ký ức sống động về làng nghề.
-
Địa phương, UNESCO, UNDP… đã hỗ trợ tạo dựng điểm du lịch – thể hiện quyết tâm bảo tồn và truyền nghề.
Làng gốm Mỹ Thiện không chỉ là ký ức về một vùng đất sầm uất thuở trước, mà còn sống dậy qua cái “lửa nghề” bền bỉ trong lòng nghệ nhân Đặng Văn Trịnh. Tôi hi vọng hành trình trở lại xóm nhỏ ven bờ Trà Bồng sẽ cho bạn thấy vẻ đẹp bền bỉ của văn hóa, sự mộc mạc đậm tình người và niềm khát khao lưu giữ hồn quê Việt.
Quảng Ngãi 76
Quê hương tôiChuyên trang cung cấp thông tin nổi bật tại Quảng Ngãi, với đội ngũ biên tập viên đông đảo có kiến thức chuyên môn, cung cấp những thông tin hữu ích, chính xác và cập nhật liên tục.
