Nhắc đến Măng Đen (Kon Plông, Kon Tum), nhiều người nghĩ ngay đến khung cảnh núi rừng nguyên sơ, khí hậu mát lạnh và những sản vật độc đáo. Trong đó, hạt Kơ Nia – còn gọi là hạt cây cầy – là món quà từ rừng mang đậm hương vị đặc trưng của Tây Nguyên. Đây không chỉ là thức ăn vặt dân dã mà còn chứa nhiều giá trị dinh dưỡng, gắn liền với văn hóa của đồng bào bản địa.
Đặc điểm của hạt Kơ Nia
Cây Kơ Nia mọc tự nhiên trong rừng, thường thấy ở vùng Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk và một số nơi ở Bình Phước. Quả Kơ Nia nhỏ bằng đầu ngón chân cái, khi chín có màu vàng nhạt rồi rụng xuống đất. Người dân sẽ nhặt quả chín, đem về đập vỏ để lấy nhân bên trong.
Hạt Kơ Nia có lớp vỏ ngoài cứng, bên trong là nhân trắng được bao bọc bởi lớp lụa mỏng màu nâu. Việc tách vỏ khá vất vả, đòi hỏi sự kiên nhẫn và khéo léo.
Cách chế biến và thưởng thức
Để có những hạt Kơ Nia thơm ngon, người dân thường:
-
Lựa chọn quả chín rụng tự nhiên, loại bỏ quả hỏng.
-
Đập bỏ lớp vỏ cứng, lấy phần nhân bên trong.
-
Phơi hoặc sấy khô để bảo quản.
-
Khi ăn, có thể rang mộc, rang muối hoặc rang cho lớp lụa xém vàng để tăng hương thơm.
Hạt Kơ Nia khi nhai có vị béo bùi, ngọt nhẹ, thoảng mùi tinh dầu, ăn nhiều không ngán. Đây là món ăn vặt thú vị, thường được dùng để đãi khách hoặc làm quà biếu.
.jpg)
Giá trị dinh dưỡng và lợi ích sức khỏe
Hạt Kơ Nia chứa hàm lượng dầu cao, lên tới khoảng 67% cùng nhiều vitamin, khoáng chất và canxi. Nhờ đó, hạt mang lại những lợi ích đáng kể:
-
Bổ sung năng lượng nhanh.
-
Hỗ trợ xương và răng chắc khỏe.
-
Tốt cho tim mạch.
-
Giúp giảm căng thẳng, mệt mỏi.
Ngoài ra, trong y học dân gian, hạt Kơ Nia còn được người bản địa dùng để chữa một số chứng bệnh nhẹ như đầy bụng, sốt hoặc đau nhức.
Giá trị văn hóa của cây Kơ Nia
Trong đời sống tinh thần của đồng bào Tây Nguyên, cây Kơ Nia mang ý nghĩa thiêng liêng. Người dân tin rằng đây là nơi trú ngụ của thần linh, của tổ tiên, nên rất hiếm khi chặt hạ. Những cây Kơ Nia lớn đứng sừng sững giữa núi rừng được xem như biểu tượng cho sức sống bền bỉ của núi rừng Tây Nguyên.
Thị trường và giá bán
Ngày nay, hạt Kơ Nia dần trở thành đặc sản được nhiều du khách biết đến. Tuy nhiên, do cây mọc tự nhiên, mùa quả chín rụng không nhiều nên sản lượng còn hạn chế. Giá bán trên thị trường dao động từ 140.000 đến 300.000 đồng/kg tùy loại, phụ thuộc vào cách sơ chế và chất lượng hạt.
Hạt thường được bán tại các chợ phiên ở Măng Đen hoặc đóng gói thành sản phẩm đặc sản để giới thiệu với du khách gần xa.
Hạt Kơ Nia Măng Đen là món quà quý từ rừng, vừa mang giá trị dinh dưỡng vừa chứa đựng nét văn hóa độc đáo của Tây Nguyên. Với vị bùi béo đặc trưng và tiềm năng phát triển thành sản phẩm đặc sản, hạt Kơ Nia xứng đáng được nhiều người biết đến và trân trọng. Nếu có dịp đến Măng Đen, bạn đừng quên tìm mua một ít hạt Kơ Nia để thưởng thức và làm quà cho người thân.
Quảng Ngãi 76
Quê hương tôiChuyên trang cung cấp thông tin nổi bật tại Quảng Ngãi, với đội ngũ biên tập viên đông đảo có kiến thức chuyên môn, cung cấp những thông tin hữu ích, chính xác và cập nhật liên tục.
